ABD, Ortadoğu’ya yeni bir uçak filosu sevk ederken Senato Dış İlişkiler Komitesi Trump’ın Türkiye Büyükelçi adayı Tom Barrack’ı dinledi.
Barrack, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başkan Trump tarafından belirlenen 100 milyar dolarlık ticaret hedefine iki ülkenin bu hedefe “kolayca ulaşabileceğini” belirtti.
Ukrayna’ya tahıl anlaşmasına katkısından, Boğazlardaki öneminden bahsetti.
Suriye ile ilgili bir soruya yanıt olarak YPG’yi PKK terör örgütünün bir parçası olarak nitelendirdi.
Senatörlerin önünde Türkiye taraftarı bir duruş sergiledi…
Açılış konuşmasını, adaçayı, sumak, simit ve peynir ile kapattı ve soruları aldı…
Ancak Senatörler ona meydan okuyacak sorular sorma motivasyonunda olmaktan ziyade acır gibiydiler.
***
ABD Başkanlarının zor işlerde dış ülkelere karşı topu Kongreye attığı bir gerçek ama ciddi pazarlıkların olduğu üçlü kuvvetler ağırlığında bir Washington yok artık…
Yine de Senato Dış İlişkiler Komitesi başkanı ve kıdemli üyelerinin hangi eksenden konuştukları önemli.
Komite başkanı Senator Risch, “Türkiye en zorlu ülkelerden biri olacak” ifadelerini kullandı.
“Önemli bi müttefik ancak ortak çıkarları desteklemiyor.”
İsveç ve Norveç’in NATO katılımını zorlaştırdığını hatırlattı.
“Hem HAMAS hem Rusya ile sorunlu ilişkileri var” dedi.
“Insan hakları kaydı iyi değil. Yakın zamanda muhalefet partisi adayının tutuklanması, gazetecilerin ve protestocuların bastırılması endişe yaratıyor” ifadelerini kullanarak “hem içeride hem dışarıda” baskılara vurgu yaptı.
Büyükelçi adayının S400’leri yok etmekte nasıl bir çaba harcayacağına dair soruyla devam etti.
***
Senator Shaheen Pastor Brunson’u hatırlattı…
“Ülkede legal olarak yaşıyordu, hukuksuz şekilde tutuklandı ve hapsedildi” dedi.
Adeta Rümeysa’nın durumu gibi…
Buna benzer olaylar olursa nasıl davranacağını sordu…
Ayrıca insan hakları için ses çıkaracak mı sordu…
***
Senator Van Hollen ise “Cumhurbaşkanı Erdoğan olsanız ve Tufts’ta bir Türk öğrencisine ne olduğunu izliyorsanız… Gazze’deki olaylar hakkında söylediği ya da yazdığı bir şey nedeniyle kimlikleri belirsiz bazı maskeli kişiler tarafından sokaktan alınıp, Louisiana’ya götürülen bir öğrenciyi izliyorsanız… ‘Görüyorsunuz işte, Amerika’da da bunu yapıyorlar’ dersiniz ve buna diyecek laf olmaz” ifadelerini kullandı.
Van Hollen, Dışişleri Bakanı Rubio’ya Hakan Fidan ile görüşmesinde Türkiyedeki protestolar sorulunca verdiği cevaba biraz da haksızlık yaparak, istikrar vurgusunu eleştirdi.
“Biz Erdoğan’ın, belediye başkanını hapse atma savunmasını yaparken ‘Bu sadece istikrarla ilgili, sadece istikrar istiyoruz’ diyorsak, o zaman o 2 bin göstericiyi de hapse atalım! Bu Amerika’nın temsil ettiği şey değil, ve bence sizin de temsil ettiğiniz şey değil, umarım değildir!
Bu ülkede ziyaretçi olan öğrenciler de birinci değişiklikle (ifade özgürlüğü kapsamında) korunmaktadırlar. Ve bu korumanın bu durumda olmaması gerektiğine dair bir kanıt yok.” ifadelerini kullandı.
Bir başka komite üyesi Türkiye için “İsrail’e yönelik Hamas’ın korkunç terör saldırısını kınamayı reddetti. HAMAS’ı bir terör örgütü olarak görmüyor ve liderliğine üst düzey korunak sağlıyor.” vurgularında bulundu.
Bu vurgular, Rumeysa Öztürk ile ilgili diplomatik ve legal süreç sürerken, Trump ile görüşme bekleyen Erdoğan’ın iç politikada işini kolaylaştırabilir.
***
Gelelim uçaklara.
ABD’de Boeing, Trump’ın ilk dönemi çalışmaları başlayan 6. nesil kapasitede F-47lerin ihalesini aldı. Daha yol uzun.
S-400 leri yok etme baskısı ile Türkiyeye zaten parası ödenmiş F-35 uçaklarının verilmesi olası.
Uçaklarımız hazır ve bekliyor.
Senato komite üyelerince Türkiyeye alternatif bazı teklifler de yapıldığı ancak Türkiyenin kabul etmediği hatırlatılıyor.
Trump önceki başkanlığı döneminde Türkiye’ye hava savunma sistemi Patriotlar verilmediği için, ülkenin S-400 almak zorunda kaldığını da ifade etmişti.
Biz şimdilik radar görünürlüğü daha kolay olan, bakımı daha ucuz olarak bilinen yeni F-16’lar ve mevcut f-16 filomuz için yenileme kitlerinin onaylanmış satışı ardından tedarik beklemekteyiz.
***
Büyükelçi Tom Barrack’a son dönemde Türk hükümeti ile temas kurup kurmadığı da soruldu…
“Kariyeriniz boyunca veya yakın dönemde, ya da bu sürece hazırlanırken Türk hükümetiyle herhangi bir temasınız oldu mu?”
Barrack “Türkiye’de bir işadamı olarak temaslarım oldu ve bu süreçte girişimcilere, iş dünyasına ve ticaret fırsatlarımıza büyük saygı kazandım.” diyerek son döneme dair net cevap vermedi…
Barrack daha önce Birleşik Arap Emirlikleri adına kayıtsız şekilde lobi faaliyeti yürütmek ile suçlanmış ancak aklanmıştı.
Arabuluculukta kabiliyetli olması beklenen Büyükelçi adayı “Başkanın barış, refah ve güvenlik mesajının aynı zamanda Türkiye halkına yönelik bir mesaj olduğunu düşünüyorum.” derken Komite başkanı “Bence Türk halkı sorun değil, dürüst olmak gerekirse, oradaki problemler ve meseleler halkın seviyesinin çok daha üstüne çıkıyor, ama size iyi dileklerimi iletiyorum, gerçekten büyük bir zorlukla karşı karşıyasınız.” cevabını verdi.
